1894: Os condenáus, teatro de Galdós


Vaya por deván que ista obra, que o gran autó valenciano Benito Pérez Galdós ambientó en Ansó, no cuacó muito al estrenase, al viyese engüelta en líos por quí debeba sé a mullé protagonista. O mesmo Galdós lo cuenta una miqueta amargáu.




O argumento ye íste: O tío de a choven Salomé, con o que vive con sus hirmanas, quiere casala con Santiago Paternoy, un güen hombre que ha colgáu os hábitos. Son as fiestas y se'n van toz enta o baile, pero por todo o lugá corre o rumó de que a moza ya teneba roce con José León, un bandolero de a redolada. A propia Salomé lin confesa a Santamona, una viella con fama santa.

Al torná de o baile, o chentío los troba en galafatón charrando entro casa, y emprenden a o mozo itándole as culpas de habé feito muitas estruesas por o lugá. Al enterase de todo, Santiago, o novio ofendíu, cambéa de intincións pa con a moza, pero no se encenega con ellos, los perdona, y hasta esfenderá a José, sin meté trabas ta os amoríos de a pareja.

Os dos chovens querrán amprá una borda pa emprendé vida chuntos. A falta de dinés fa que José, mal aconsejáu por Ginés, criáu suyo,  lis ne pida ta una querida que tenió antis más. Con ixe fin va ta casa de ella y la plena de cumplíus.

A Salomé, al sentilo cuando lin cuentan, li da un perrenque y va chorrontando por o lugá as drezas de l'hombre con o que ha estáu conviviendo, y torna ta casa su tío. Se arma güen ferrete, pero Santiago y a viella Santamona farán aplacá a os hombres de o lugá otra vegada, mirando de endrezá a José.

Salomé, mistranto, se enzarra en un convento. Pasáu o tiempo, ta allí irá a visitala José, trobándola meyo eschucada. José deja de fuí y se entrega ta Justicia, pa acabá en a forca.


Fuen: cartvteatroelpirineoaragones
Aquí está a ligazón enta Cervantes virtual: Os condenáus

No hay comentarios:

Publicar un comentario