A calzada O Palo ye un cuento


A calzada romana de o puerto O Palo aparixe citada en raberas de libros, mapas, webs, folletos y cartéls como una variante de o Camino Santiago que cruzaba o puerto de Somport...



Clama pues l'atención que de unos años ta zaga, vozs de entendíus hayan cuestionáu no solo a romanidá sino hasta a misma esistencia de a calzada romana, como ya hemos trataú astí:


Por otro láu, ni mi pai ni otros pastós ansotanos con os que he charráu la viyoron nunca, y de o que sí charran ye de os corronchos de peñas en As Foyas que parixen pobláus primitivos, y de o Foráu de Cristián, por do se cala l'agua o barranco...

Una calzada romana no ye una teoría, ye una obra de ingeniería de muita ensundia, un empedráu de lo menos un par de metros de ancho y bien cimentáu que, o está o no está. No caben meyas tintas...



Pa salí de dudas, no cale otro que fé a comprobación más básica: puyá ta O Palo, cosa que hemos feito con Javier...



O resultáu ye claro, y a conclusión ye a mesma que a de os dos treballos citáus y a de os pastós: en a puyada ta O Palo no bistá ni un palmo de calzada romana. Todo ye un cuento.


Ya al rancá en o cobajo, cerca o cuartel, recordábay de puyá ta Lacherito que o camino seguiba o barranco y o paso yera estreito. Ni rastro de a calzada...


Al plegá ta o esbarre, ye menisté tomá impulso pa emprendé una puyada que se empina lo menos un 40%. En caso de que bistiera una calzada, que no en bistá, parixería más una paré. Por no bistá, no bistá ni cartéls, y en muitos cachos ni camino...


Tras ganá altura, se gana un llano en do bistá postes que marcan o camino, tumbáus por suelo, y surten as vistas ta Guarrinza...


Hasta rodiá o Mallo Añarón por a dreita, o único que se viyeba yeran rastros de vacas, y bien se vale de os GPS's, porque si alguno va confiáu en seguí una calzada se llevará güen chasco. No ye o caso, no bistá ni un alma peregrina...


Plegamos ta vista de As Foyas, una val colgada que ye un goyo pa os güellos, y ahora o camino ye más claro y bistá postes en pie, y viyemos ta l'otro láu o camino que puya por o Estreito, por do pensamos bajá, y columbramos os redonchos de peñas... pero ni pon de a calzada.

 

Bajamos una miqueta y plegamos ta zaguera puyada. Otra vegada ye un camino estreito y con un desnivel imposible pa otro vehículo que no sea un burro. Unas polidas dedaleras han crexíu en metá de a pedreguera. Plegamos ta o puerto. No bistá calzada tampoco ta o láu de Lescún, ni posibilidá. Ye tamién un camino crabas...


As vistas son tremendas. Estamos en metá de do se achuntaría a calzada que puyara con a que bajara, pero ni está una ni l'otra...


Bajamos por a Foya Cristián ta o Estreito Añarón y nos trobamos con o Foráu que se traga o barranco, una maravilla, pero ixo ya ye otra historia...



Ya bajo, no acierto a entendé o interés de algunos en mantené una falsedá como a de a calzada romana, que no ye más que una ocurrencia sin pies ni cabeza, por muito que se nos haya repetíu que allí estaba.

Y menos aún puedo entendé que os ansotanos, con todo o que de verdá tenemos pa viyé y disfrutá, les sigamos a corrién.


No hay comentarios:

Publicar un comentario